System ten dotyczy wszystkich osób (prosumentów), które zainstalowały instalację fotowoltaiczną o mocy do 50kWp od 1 kwietnia 2022.
Prosumentem jest odbiorca (osoba lub firma), który wytwarza energię elektryczną w mikroinstalacji fotowoltaicznej (a więc instalacji o mocy maksymalnie 50 kWp). Warunkiem jest, żeby energia wytwarzana w tej instalacji była wytwarzana tylko na własne potrzeby oraz pochodziła tylko z odnawialnych źródeł energii (a więc nie była dodatkowo zasilana np. agregatem prądotwórczym).
Co oznacza system net-billing?
Net-billing oznacza, że prosumenci sprzedają nadwyżki energii (ponad autokonsumpcję) po określonej, hurtowej cenie. Powstałe w ten sposób środki finansowe magazynowane są w wirtualnym depozycie. W momencie, gdy prosument ma niedobór energii (np. w nocy, gdy instalacja fotowoltaiczna nie pracuje), kupuje on energię od Zakładu Energetycznego, wykorzystując w tym celu środki zgromadzone wcześniej w depozycie.
Stawki za sprzedaż i odkup energii.
Cena sprzedaży energii elektrycznej (tzw. cena RCEm) przez prosumenta do sieci rynkowej ogłaszana jest każdego miesiąca przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Aktualne ceny na dany miesiąc można śledzić tutaj: RCEm – Rynkowa miesięczna cena energii elektrycznej – PSE
Cena zakupu energii elektrycznej przez prosumenta z sieci to taryfa za energię elektryczną, zgodna z umową pomiędzy klientem a Zakładem Energetycznym.
Warto pamiętać, że w systemie net-billing rozliczamy tylko energię czynną. Opłaty za dystrybucję energii nie mogą być pomniejszone z depozytu prosumenta.
Jak dokładnie działa system net-billing?
Najważniejsza wiadomość – to wszystko dzieje się automatycznie. Jako prosument nie musisz się martwić sprzedaż czy zakupem energii ani rozliczaniem magazynu – robi to za Ciebie Twój dostawca prądu.
Szczegółowy proces rozliczeń w ramach systemu net-billing znajduje się na poniższym schemacie.
Pamiętać należy, że depozyt konsumencki pokrywa tylko koszt energii czynnej. Z depozytu nie można opłacić opłat dystrybucyjnych.
Prosument otrzyma zwrot z depozytu po 12 miesiącach. Jednak jest miesięcznie maksymalnie 20% miesięcznej energii wprowadzonej do sieci.
Przykład rozliczenia w ramach systemu net billing
Założenia:
- Zużycie roczne energii elektrycznej = 6 000 kWh
- Instalacja fotowoltaiczna o mocy 5 kWp, produkująca 5 000 kWh energii rocznie
- Autokonsumpcja = 25%
- Ceny zakupu energii elektrycznej:
- Opłaty dystrybucyjne 0,30 zł za 1kWh
- Energia czynna 0,50 zł za 1 kWh
- Cena sprzedaży energii elektrycznej (RCEm): 1,02 zł za 1kWh (stan na sierpień 2022)
Obliczenia obecnego kosztu energii elektrycznej (bez fotowoltaiki):
- Opłaty dystrybucyjne = 6 000 kWh x 0,30 zł = 1 800 zł
- Energia czynna = 6 000 kWh x 0,50 zł = 3 000 zł
- Łącznie = 1 800 zł + 3 000 zł = 4 800 zł
Obliczenie rocznego kosztu energii elektrycznej po zainstalowaniu fotowoltaiki:
- Opłaty dystrybucyjne – możemy je obniżyć tylko autokonsumpcją
- Zysk z autokonsumpcji = 5 000 kWh x 25% x 0,30 zł = 375 zł
- Koszt opłat dystrybucyjnych po fotowoltaice = 1 800 zł – 375 zł = 1 425 zł
- Energia czynna – obniżamy autokonsumpcją oraz depozytem
- Zysk z autokonsumpcji = 5 000 kWh x 25% x 0,50 zł = 625 zł
- Koszt energii czynnej po fotowoltaice (przed odjęciem od depozytu) = 3 000 zł – 625 zł = 2 375 zł
- Wartość depozytu, czyli energii sprzedanej (energia wyprodukowana odjąć energia zużyta w autokonsumpcji) = 5 000 kWh x 75% x 1,02 zł = 3 825 zł
- Koszt energii czynnej po fotowoltaice = 0 zł (depozyt większy od kosztu)
Obliczenie zwrotu dla prosumenta (zostaje on przeniesiony na kolejny okres rozliczeniowy)
- Wartość energii, która została w depozycie = 3 825 zł – 2 375 zł = 1 500 zł
- Zwrot dla prosumenta = 1 500 zł x 20% = 300 zł
Podsumowanie
W omawianym przykładzie prosument zużywający 6 000 kWh energii elektrycznej rocznie dzięki instalacji fotowoltaicznej o mocy 5kWp obniży rachunki z 4 800 zł do 1 425 zł (oszczędzi 3 375 złotych). Ponadto, na kolejny okres rozliczeniowy pozostanie mu nadpłata w wysokości 300 złotych
Powyższy przykład jest aktualny na wrzesień 2022. Cena sprzedaży energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej jest ustalana co miesiąc i może podlegać wahaniom. Podobnie cena zakupu energii elektrycznej jest ustalana na dany rok przez operatorów sieci i w najbliższych latach będzie rosła, dodatkowo zwiększając atrakcyjność inwestycji w zielony prąd z instalacji fotowoltaicznej.
O czym jeszcze należy pamiętać w systemie net-billing
Występuje duża zależność między autokonsumpcją a zwrotem z inwestycji – im wyższa autokonsumpcja, tym szybszy zwrot
Autokonsumpcję możemy zwiększyć m.in. poprzez:
- używanie urządzeń o najwyższym zużyciu energii w dzień, kiedy instalacja produkuje energię (np. odkurzacze, piekarniki, płyta indukcyjna, bojlery, czajniki, klimatyzatory etc),
- ładowanie samochodów elektrycznych w momencie najwyższej produkcji energii,
- zakup i stosowanie magazynu energii.
Żeby uzyskać jak najszybszy zwrot z inwestycji i jej największą opłacalność – nie przewymiarujemy instalacji w stosunku do obecnego zużycia. Polskie Centrum Fotowoltaiki rekomenduje swoim klientom instalacje zgodnie z zasadą 1000 kWh zużycia rocznie to 0,9-1,0 kWp przy instalacji na południe oraz 1,1-1,2 kWp przy ułożeniu wschód-zachód.
W przypadku istniejącej instalacji, działającej na systemie opustów (założonej przed 1 kwietnia 2022 roku) jej rozbudowa nie powoduje konieczności przejścia na system net-billing. Dzięki temu można rozbudować swoją instalację dalej korzystając z systemu opustów.